Çölyak Nedir

ÇÖLYAK NEDİR  
Ç Ö L Y A K  H A S T A L I Ğ I  N E  D İ R ?

               Çölyak  buğday , arpa, çavdar ve yulafta bulunan GLUTENİN neden olduğu İNCE BAĞIRSAK HASTALIĞI dır.  Bağırsakların belli bölümü veya tamamı tutulabilir. Tanı alan bireyler ömür boyu GLUTENSİZ DİYET  ile beslenmeleri gerekmektedir.
           Glüten ve buğday allerjileri  çölyak hastalığından farklıdır onlarda bağırsaklar sağlamdır ve 3-5 yıl diyet yaptıklarında düzelebilirler.
              ,
              Alınan gıda, ince bağırsakta bileşenlerine ayrıştırılıp bağırsak mukozası üzerinden kana karışır. Vücudumuzun yeterince gıda alabilmesi, ince bağırsakta çok sayıda bulunan ve VİLLUS çıkıntıları olarak adlandırılan kıvrımlar tarafından sağlanır. Çölyak Hastaları glutenli yiyecekler tükettiklerinde bağırsak mukozasında alerji nedeniyle villus çıkıntıları ve kıvrımları tahrip olarak azalır ve küçülürler. Böylece bağırsak yüzölçümü gittikçe azalır ve alınan gıdalar emilemez hale gelir. Sonuçta beslenme yetersizliği, arkasından da hastalık belirtileri ortaya çıkar.
              Çölyak tanı alıncaya kadar bir hastalık , tanı aldıktan sonra  ömür boyu süren Glutensiz yaşam biçimidir.
                Görülme sıklığı, Türkiye de ve Dünya da YÜZ kişi de BİR  dir.
         


B E L İ R T İ L E R
 YETİŞKİNLERDE GÖRÜLEN KLASİK BELİRTİLER
 -Geçmeyen tekrarlayan ishal
-Karın Şişliği
-Halsizlik
-Kilo kaybı
-Kansızlık
-Ödem
-Demir eksiliğine bağlı kansızlık

ÇOÇUKLARDA GÖRÜLEN  KLASİK BELİRTİLER
-Kronik tekrarlayan ishaller
-Karın şişliğ
-Kilo kaybı
-Halsizlik
-Boy kısalığı
-Yaşıtlarına göre gelişim geriliği Beyinde
-Huzursuzluk v huy değişikliği
-Kansızlık


KLASİK OLMAYAN BELİRTİLER
Geçmeyen karın ağrıları, Vitamin B12 ve Folik asit eksikliğ, Dirençli Migren Atakları, Kireçlenme,Kemik Erimesi,  Geç adet görme ,Sık düşük yapma , Troid bezi hastalıkları, Karaciğer hastalıkları, Erken menapoz, deride renk açılması, Geçmeyen deride kaşıntılı deri hastalıkları.
 
T A N I     Y Ö N T E M İ
            Çölyak hastalığı literatürde bebeklerin  6 aydan sonra ek gıdaya geçmesinden sonra ve 80 yaşına kadar genetik yatkınlığı olan  bireylerde  her yaşta Tanı alabilmektedir.
         Çölyak hastalığının insan sağlığı üzerinde önem taşıyan birçok değişimlere neden olmasından dolayı doğru teşhisi önemlidir.  Gastroentoloji kliniği tarafından yapılan özel Kan testleri ve sonrasında ince bağırsak biyopsisi ile kesin tanı konulmaktadır.
         Çölyak tanısı almış bireyin  ailesinin de çölyak taramasından geçmesi gerekmektedir. Birinci derecede ki akrabalar da  risk yüksektir.
       Çölyak Hastalığı ,Alerji Testleri, Rezonans ve Homeopati v.b yöntemlerle teşhis edilemez.
 
 
T E D A V İ   Ş E K L İ
      Çölyak hastalığının tek tedavisi GLUTENSİZ  sıkı bir diyettir.  Diyetin sıkı bir şekilde uygulanması ile düzleşen ince bağırsak yüzeyi normal şeklini ve işlevini tekrar kazanmaktadır. Çok az miktarda alınan glüten  bağırsaklar  da ki tahribatın tekrarlamasına neden olur.
 
     Glutensiz sıkı bir diyetin uygulanması süresince Çölyak hastasının genellikle bir şikayeti olmaz. Beslenme tarzının değiştirilmesinin ardından genelde kısa bir süre içerisinde şikayetler belirgin şekilde azalır. Şikayetlerin tamamen kaybolma süresi ince bağırsaktaki tahribat derecesi, hastanın yaşı, ve diğer faktörlere göre değişkenlik gösterebilir.
     Gluten içeren gıdalardan kaynaklanan, hissedilebilir şikayetler çoğunlukla uzun süreler sonrası hatta bazen yıllar sonra kendini gösterir. Diyetin bozulması ya da terk edilmesi tedavi edilmesi çok daha zor olan ağır hastalıklara neden olabilir.
Çölyak  Biorezonans ya da Alternatif Tıp yöntemleri ile tedavi edilemez, kanıtlanmış tek tedavi yöntemi GLUTENSİZ DİYETTİR.
 
        Diyetin uygulanmasında yapılan ihlal ya da ihmallere rağmen hasta tarafından hissedilebilir şikayetlerin oluşmaması, asla, glutensiz diyetten vazgeçilmesi anlamına gelmez .İçeride olan tahribatı ne yazık ki bizler göremiyoruz.



MUTFAK DÜZENİ ve ÇAPRAZ BULAŞ
         Glutensiz  gıda maddeleri  ile GLUTEN İÇEREN GIDALAR  aynı yerde olması ÇAPRAZ BULAŞA sebebiyet verir. Gluten li  gıdaların  glutensiz  gıdalara  temas  etmemesi  için bu maddeleri  hemen ayrı bir dolapta saklamak gerekmektedir.
        Yemek hazırlığı sırasında glutenli gıdalara değmiş, bulaşmış  çatal ,kaşık ,süzgeç, tabak  v.s gereçler kesinlikle Çölyaklı kişilerin gıdalarına dokundurulmamalıdır.
        İnce bağırsakta tahribata yol açarak hastalıklara neden olabilmesi için bir çay kaşığı un, buğday ya da bulgurun sekizde biri yeterli olmaktadır. Yani bu miktar bile zararlıdır.
        Teflon tavalar, tahta kaşıklar, kesme tahtalar ve toprak kaplar sadece çölyaklı kişiye ait olmalıdır. Cam ve çelikler de sorun yoktur.
         Evinizde ki fırınınızı iyice temizleyip ondan sonra glütensiz hazırladığınız herhangi bir şeyi pişirmeniz önemlidir. İmkanlarınız varsa Tost makinanızı ve fırınınızı kendinize özel alabilirsiniz.